Wedy i Upaniszady to wiedza, która odzwierciedla historię ludzkości na Ziemi i opisuje, skąd pochodzi Wszechświat. Coraz częściej przyjmuje się, że poglądy indyjskie odegrały kluczową rolę w rozwoju nauki, a zwłaszcza fizyki. Jako poparcie dla tego poglądu przedstawia się niesamowite podobieństwa między poglądami współczesnej fizyki i starożytnej filozofii hinduistycznej, wyrażonej w Wedach i Upaniszadach.
Ani to, ani tamto…
Podstawą filozofii wedyjskiej jest mistyczna idea Brahmana (Najwyższego). Brahman jest zwykle opisywany słowami „Neti, neti”, co oznacza „nie to, nie to…” lub „ani to, ani tamto”.
Taki opis podawany najczęściej przez ryszich – kapłanów, autorów hymnów wedyjskich wskazywała na ich niemożność opisania słowami języka codziennego tego, kim jest i jak wielką moc ma Brahman.
Z podobnym problemem zmaga się współcześni fizycy, którym na opisanie niektórych zjawisk i odkryć trudno jest znaleźć odpowiednie słowa.
Idea na temat tego, że wiedza wedyjska może być użyteczna dla współczesnej fizyki, wydaje się absurdalna i złudna.
Rozważni ludzie dostrzegają indyjskie wkłady w architekturę, muzykę, literaturę, sztukę, filozofię, a może nawet i w starożytną naukę, ale w nic więcej.
Na całe szczęście poza tymi granicami rozwagi znaleźli się i tacy, którzy byli pod głębokim wpływem (i przyznawali się do tego) wedyjskich idei.
Wśród nich znalazło się wielu wczesnych pionierów teorii kwantowej, takich jak np. Bohr, Schrödinger lub Heisenberg.
Fizyczno-wedyjska iluzja
Fizyka, która została odkryta przed XX wiekiem, znana jest jako fizyka klasyczna, która opisuje tę dziedzinę fizyki, którą znamy na co dzień, z jej głównymi dziedzinami dotyczącymi ciepła, mechaniki, elektryczności, optyki itp.
Na początku XX wieku dane eksperymentalne i pewne niespójności zmusiły fizyków do zaakceptowania dwóch rewolucyjnych teorii: teorii kwantowej i teorii względności.
W rezultacie fizycy zostali zmuszeni do drastycznych zmian w ich poglądzie na naturę.
Przede wszystkim odkryto, że świat nie jest zbudowany ze sztywnych przedmiotów, a m.in. na poziomie atomowym składa się z podobnych obiektów i dużej pustej przestrzeni.
Tak więc solidne fundamenty zostały obalone, stały się iluzyjne. To przypomina jedno z wedyjskich stwierdzeń, że Brahman jest jedyną prawdą, a świat jest fałszywy, jest matrixem
Prawdziwego Brahmana nie widać, on nie istnieje materialnie. Podobnie w fizyce, widać tylko obiekty materialne wokół nas, ale nikogo nie dziwi obecność kwantowego świata, leżącego u podłoża całej materii.
Fizycy uważają także, że dopóki parametry i konkretne właściwości danej cząsteczki fizycznej nie zostaną zmierzone, to znajduje się ona w tzw. stanie zawieszenia pozbawionym tych konkretnych właściwości.
Taki opis jest bardzo podobny do opisu Brahmana, który „niezmierzony” nie pozostawia konkretnych, jasnych komunikatów na temat swego bytu np. „porusza się i nie porusza się; jest daleko i blisko; jest we wszystkim, a poza tym jest poza wszystkim”.
Holizm duszy i ciała
Prawdziwy przełom w teorii fizyki kwantowej nastąpił, gdy pojawiło się kwantowe splątanie. Po kolejnych eksperymentach i dochodzeniach ustalono, że splątanie to sytuacja, w której do określenia stanu jednej cząstki kwantowej wymagana jest wiedza o stanie drugiej cząstki, czyli jej splątanego partnera.
Wiedza ta stała się jednym z najważniejszych wydarzeń w historii fizyki a może i całej nauki. Dała początek idei wzajemnie połączonych całości świata i nielokalnych interakcji, wskazując na to, że atomy mają również właściwości holistyczne.
W czterech wielkich Mahāvākyas Upaniszadów także można zaobserwować podobną koncepcję łączącą indywidualizm i Brahmana: „świadomość jest Brahmanem”, „to własne ja, dusza jednostkowa (atman) jest Brahmanem”, „Ty jesteś Brahmanem”, „ja jestem Brahmanem”.
Brahman jest, więc we wszystkim, co dobrze pasuje do pojęcia współczesnej fizyki, że wszystko jest wykonane z tych samych podstawowych cząstek.
Innym podstawowym odkryciem fizycznych teorii jest zaangażowanie obserwatora w obserwowane rzeczy, ponieważ bez obserwatora zjawiska fizyczne mogą po prostu nie istnieć.
Rozdzielenie tych dwóch elementów jest po prostu niemożliwe.
Taki pogląd na obserwatora i przedmiot obserwacji jest również podkreślony w Upaniszadach, opowiadając się za holistyczną filozofią umysłu i ciała.
Fizyka, Wedy i proces tworzenia
Wiele we współczesnej fizyce kwantowej i molekularnej znajduje pokrycie z tym, co zostało zapisane w Wedach w opisie procesów tworzenia (przejawiania).
O fizyce wedyjskiej wiele można przeczytać w książce Raja Ram Mohan Roy, pt. „Vedic Physics. Scientific Origin of Hinduism”. Jej autor dokładnie przeanalizował i odkrył ciekawe fizyczno-wedyjskie powiązania.
Przed stworzeniem Najwyższy Byt istniał w postaci „złotego łona, jedynego pana wszystkiego, co zrodzone”.
To on podtrzymywał i niebiosa, i ziemię.
Nie bez znaczenia pozostaje tu kolor złoty, który w literaturze wedyjskiej był symbolem bardzo wysokiej, „gorącej” energii„.
Energia ta stała się podstawą stworzenia Wszechświata, lecz nie tej opartej na koncepcji wszechświata stacjonarnego lub fizycznego modelu Wielkiego Wybuchu.
Zgodnie z wedyjską wiedzą Wszechświat ma początek i koniec. Ma także swój środek i oś, wokół której się obraca (wiruje). Ma kształt jaja i jest ograniczony.
Początkowo jego masa (energia) jest równa zeru. Z czasem zaczyna się pojawiać w postaci materii i antymaterii stwarzanych nieustannie na obrzeżach Wszechświata.
Początkowo Wszechświat jest zimny, lecz w momencie rozszerzania się jego temperatura rośnie.
Stwórcą Wszechświata jest Brahma. Ilość Wszechświatów jest nieograniczona, każdy z nich ma swojego własnego Brahmę.
Siły, zjawiska i elementarne cząstki
W wedyjskiej kosmologii istnieje dziesięć wymiarów. Wszechświatem rządzą fizyczne prawa, m.in. prawo grawitacji, siły elektromagnetyczne, słabe i silne oddziaływania, cząstki elementarne itp.
Wszystkie siły i zjawiska to bóstwa, natomiast cząstki elementarne to zwierzęta, np. dzikie zwierzęta – fermiony, domowe zwierzęta – bozony, ptaki – cząstki pola, zaś krowy – fotony.
Młody Wszechświat potrzebował do przetrwania dwóch przeciwstawnych sił – grawitacji uosobionej jako Bryhaspati oraz napięcia powierzchniowego, czyli demona Wrytry.
Zbyt słaba grawitacja stałaby się przyczyną zbyt silnego działania napięcia powierzchniowego i całkowitego skurczenia się Wszechświata.
Żyjemy dzięki sile elektryczności – Indrze, który pokonał napięcie powierzchniowe – Wrytrę w zaciekłej walce, zaganiając np. rozproszone krowy – fotony do jaskiń, które stanowiły granice Wszechświata.
Idąc tym kodem, Wisznu oznaczał wszystkie obecne Wszechświaty. Saraswati to jego pierwotna wibracja, a Rudra to kosmiczne promieniowanie.
Trzy światy
Wszechświat składa się z trzech obszarów – ziemi (materii), nieba (pola kwantowego i strefy pośredniej (pola elektromagnetycznego).
Ziemia to obszar obserwatora, który obserwuje wszystko ze świata materii. Pozostaje ona przeciwieństwem nieba i strefy pośredniej, których niedane jest nam bezpośrednio oglądać za pomocą naszych zmysłów.
Ogląd całości, wgląd w sfery pozaziemskie zdaniem wedyjskich fizyków jest dostępny tylko dla oświeconych mędrców, którzy swymi duchowymi praktykami rozwinęli postrzeganie pozazmysłowe.
Wedy to wiedza, a wiedza jest naturą Wszechświata. Czy biorąc pod uwagę tak różnorodne powiązania Wed i Upaniszadów z fizyką można zakładać, że zapis tejże wiedzy istnieje na poziomie cząstek elementarnych?
Czyżby różni mędrcy wcale nie zajmowali się ich zapisem? Bo może Wasisztha jest jądrem atomowy, Mitra – elektronem, Waruna – protonem… a reszta… właśnie, czyżby wedyjski świat miał aż tak wiele połączeń z fizyką?
MEDYTACJE WEDYJSKIE I NIEŚMIERTELNOŚĆ
