Sikhizm jest stosunkowo młodą religią w porównaniu do innych uniwersalistycznych religii świata. Powstał ponad 500 lat temu w Pendżabie, w Północnych Indiach, za sprawą Guru Nanaka. Po części religia ta została stworzona na podwalinach islamu i hinduizmu, lecz jej wyznawcy (Sikhowie) wyznają równość i braterstwo wszystkich bez względu na wyznanie, płeć i pochodzenie.
Guru Nanak i początki sikhizmu
Guru Nanak był pierwszym sikhijskim Guru i jednocześnie założycielem sikhizmu. Urodził się
w 1469 roku nieopodal Lahore (obecnie stolica prowincji Pendżab w Pakistanie) w kupieckiej rodzinie Hindusów.
Od dziecka interesował się religią i kwestią Boga. Przemyślenia i rozważania doprowadziły go do przekonania, że wszystkie ówczesne dogmaty religijne nie mają nic wspólnego z prawdziwą religią, która opiera się na czczeniu tylko jednego Boga w sercu, który jest jedynym dawcą wszystkich błogosławieństw.
Sikhizm stworzony przez Guru Nanaka odrzucił liturgię jako element ku czci Boga. Nanak w zasadzie połączył elementy islamu – monoteizm, egalitaryzm, brak wcieleń i wizerunku Boga oraz elementy hinduizmu – medytację jako drogę do oświecenia i bycia bliżej Boga, wiarę w reinkarnację i stopnie doskonalenia duszy.
Guru Nanak sprzeciwiał się sztywnym zasadom religijnym, praktykom jej dogmatyzowania, odrzucał system kastowy społeczeństwa i zwyczaj sati (palenia wdów na stosie), głosił równość
i braterstwo oraz taką samą pozycję społeczną mężczyzn, jak i kobiet.
Głoszenie tych poglądów kontynuowali jego następcy, lecz największe poczynania w rozwoju sikhizmu uczynił ostatni Guru Gobind Rai (Gobind Singh).
Khalsa, czyli Bractwo Czystych i pięć „K”
W 1699 roku podczas święta Baisakhi w mieście Anandpur Guru Gobind Singh ustanowił nową formę inicjacji dla Sikhów i wprowadził określone reguły postępowania oraz wyglądu prawdziwego wyznawcy shikizmu.
Członkowie Khalasy, czyli Bractwa Czystych podczas procesu inicjacji wypijali nektar (amrit) oraz skrapiali nim włosy i oczy.
Wszyscy członkowie są wobec siebie równi. Mężczyźni wstępujący w szeregi Khalsy dodają do swojego nazwiska człony „Singh”, czyli „lew”, zaś kobiety „Kaur”, czyli „księżniczka”.
Mężczyzn obowiązuje noszenie tzw. Pięciu K, na które składają się:
- Kesz – noszenie długich włosów, których nigdy się nie obcina i chowa pod turbanem, który składa się nawet z kilku metrów materiału (mężczyzna może je pokazać tylko swojej żonie). Są one symbolem siły i witalności
- Kara – stalowa obręcz-bransoleta noszona na prawym nadgarstku, która ma odstraszać zło
i przypominać o jedności z Bogiem.- Kacz – krótkie spodnie do kolan, które zastąpiły tradycyjny, hinduski strój.
- Kangha – grzebień.
- Kirpan – krótki miecz, który służy do obrony oraz jest symbolem siły i godności.
Sikhizm – reguły postępowania
Prawdziwy wyznawca sikhizmu studiuje uważnie święte teksty i odmawia codziennie odpowiednią modlitwę: o wschodzie Słońca, o zachodzie Słońca oraz przed udaniem się na spoczynek.
Obowiązuje go zakaz spożywania alkoholu, palenia, narkotyków, obcinania włosów i bród oraz cudzołóstwa i zabijania niemowląt.
Wierność własnej żonie oraz szanowanie cudzej to małżeński priorytet. Uleganie zmysłowości
i pożądaniu traktowane jest jako jedno z podstawowych źródeł cierpienia.
Sikhizm nakazuje szczodrość i wykonywanie uczciwej pracy. To właśnie własna, dobrze wykonana praca jest źródłem szczęścia i radości. Sikhowie nie mogą utrzymywać się z hazardu, sprzedaży alkoholu, papierosów lub jałmużny.
Wskazana jest wzajemna pomoc i jej przyjmowanie, ale tylko w obliczu naprawdę trudnej sytuacji, a nie dla materialnego zysku.
Prawdziwy Sikh przeznacza 1/10 swych dochodów na cele religijne i jest zawsze gotowy do działania na rzecz świątyni lub wspólnoty.
Sikhowie zawsze muszą bronić swojej religii, stawać po stronie słusznych praw, być życzliwymi dla innych, otaczać się ludźmi dobrymi i świętymi oraz nie poddawać się wpływom ludzi źle czyniących.
Święta Księga i gurdwara
Ostatni Guru przed swoją śmiercią, która miała miejsce 7 października 1708 roku polecił, aby na jego miejsce nie wybierać następcy, lecz ustanowić nim Granth Sahib – Świętą Księgę Sikhów.
Święta Księga stanowi zbiór wskazówek, które pomagają rozwiązywać problemy religijne. Sikhowie traktują ją z należytym szacunkiem, kłaniając się jej nisko, kiedy się do niej zbliżają, składają przed nią głównie pieniężne ofiary i traktują z uwielbieniem.
Kiedy Sikh wychodzi z pomieszczenia, w którym znajduje się Granth Sahib, musi to zrobić tyłem, wykonując pokłony z twarzą skierowaną ku księdze.
Księga spoczywa w jednym z pomieszczeń gurdwary, czyli sikhijskiej świątyni. Umieszczona jest na podium, na poduszkach pod baldachimem.
Przykrywa się ją haftowaną tkaniną i w jej obecności odprawia modlitwy lub otwierając na chybił trafił, szuka na przypadkowej stronie rozwiązania gnębiącego problemu.
Przed wejściem do gurdwary wymagane jest zdjęcie obuwia i nakryć głowy. Świątynia jest miejscem, gdzie odbywają się najważniejsze ceremonie – chrzest i zawarcie małżeństwa.
Zgodnie z zasadami tolerancji, równości i braterstwa sikhizmu w gurdwarze każdy wędrowiec może liczyć na kilka dni schronienia oraz posiłek.
Obecnie na świecie jest około 20 milionów wyznawców sikhizmu, z czego większość zamieszkuje Indie.
Do dziś społeczność sikhijska stara się kultywować tradycję nauki Guru Nanaka oraz stosować się do wyznaczonych zasad postępowania i polegać na kulcie pracy.
Książkę SIKHIZM kupisz tutaj
