GROBOWCE LICYJSKIE – CMENTARZ WYKUTY W SKAŁACH

grobowce-licyjskie.jpg
Grobowce licyjskie Myra Turcja fot.depositphotos.com

Grobowce licyjskie znajdujące się na terenie tureckiej Riwiery Egejskiej stanowią niecodzienną formę miejsca pochówku zmarłego. Do dziś zadziwiają monumentalnością i budzą zachwyt nad techniką ich wykonania, chociaż wyraźnie uwidaczniają się na nich zniszczenia spowodowane upływem czasu.

Licja – starożytna kraina grobowców

Grobowce licyjskie swą nazwę wzięły od dawnej, starożytnej krainy zwanej Licją, która znajdowała się na terenie południowo-zachodniej Anatolii.

Współcześnie można wyobrazić sobie, że tereny Licji obejmowały obszar pomiędzy Dalyan a Antalyą.

Większość terenu Licji była górzysta i obficie zalesiona.

To właśnie na tych górzystych terenach, w skałach wykuto najwięcej potężnych grobowców.

 

grobowce-licyjskie.jpg
Grobowce licyjskie Demra Turcja foto.depositphotos.com

 

Prawdopodobnie jej obszar był zaludniony od około 3000 r. p.n.e.

Pełen okres rozkwitu kultury licyjskiej przypada na I w. p.n.e.

Upadek Licji związany był z trzęsieniami ziemi, które spustoszyły miasta oraz epidemią dżumy i wkroczeniem chrześcijaństwa.

Ostatnich greckich potomków Likijczyków wypędzono z Turcji tuż po I wojnie światowej.

Skalne arcydzieła

Znajdujące się na terenach ówczesnej Licji grobowce licyjskie stanowiły integralną część krajobrazu miast.

Najsłynniejsze można podziwiać m.in. spływając rzeką Dalyan w Kaunos oraz w Patarze i Fethiye.

Według najnowszych statystyk w Licji powstało ponad 1085 skalnych grobowców.

We wszystkich składano ciała owinięte w całuny, z umieszczoną w ustach zmarłego monetą, która miała być zapłatą dla Charona – przewoźnika dusz z grobowców do zaświatów.

Część grobowców została zniszczona lub zdewastowana przez miejscowych.

 

Grobowce licyjskie fot.depositphotos.com

 

Niektóre grobowce zostały rozgrabione, a w ten sposób pozyskany materiał wykorzystywano do celów wznoszenia miejskich umocnień.

Te grobowce licyjskie, które zachowały się do dziś, zachwycają licznymi płaskorzeźbami i rozmaitymi zdobieniami.

Większość z nich przedstawia sceny z ceremonii pogrzebowej, bitwy, uczty, zwierzęta i sceny mitologiczne.

Blisko niektórych grobowców umieszczano okrągłe ołtarze, na których składano zmarłym ofiary.

Ołtarze również były bogato zdobione licznymi ornamentami i inskrypcjami. Wśród znalezionych w grobowcach licyjskich składanych ofiar odnaleziono biżuterię, butelki lub terakotowe posążki.

Niekiedy ofiary te pomagały w określeniu zawodu oraz statusu społecznego zmarłego (np. obok ciała pisarza spoczywał pojemnik z atramentem).

Grobowce licyjskie w Kaunos i Fethiye

Zespół skalnych grobowców w Kaunos można podziwiać podczas rejsu rzeką Dalyan.

Wykuto je wysoko w stromych zboczach skalnych, dlatego też nie są dostępne dla turystów.

Pochodzą z okresu IV – II w. p.n.e.

W całym kompleksie znajduje się sześć dużych oraz kilkanaście mniejszych, prostokątnych grobowców tzw. gołębich gniazd.

Największy grobowiec nie został ukończony.

Grobowce licyjskie w Kaunos skrywają ciała największych włodarzy, urzędników i samej arystokracji Licji.

Im wyżej znajdował się grobowiec, tym wyższy był status społeczny zmarłego i bliższa była też jego droga do zaświatów.

Większość arystokratycznych grobowców przypomina monumentalne, bogato zdobione świątynie jońskie.

 

grobowce-licyjskie.jpg
Grobowce licyjskie Turcja fot.depositphotos.com

 

Budowa takiego jednego grobowca trwała średnio 35 lat, pomimo że ułatwiała ją miękkość i podatność skał na rzeźbienie.

Czterokolumnowe grobowce świadczyły o tym, że znajdują się w nich pojedyncze ciała, natomiast sześciokolumnowe informowały o tym, że jest to grób rodzinny.

Mniejsze grobowce posiadały skromne płaskorzeźby i wyszukane portale.

Ich dachy przypominały kształtem przewróconą łódkę, symbolizując porównanie życia ludzkiego do rzeki, po której dryfuje łódka.

Gdy człowiek umiera, łódka przewraca się i podróżuje dalej, lecz tym razem wprost do nieba.

Grobowce licyjskie dla „ogółu” budowano głównie w małym miasteczku Fethiye na przełomie VI – IV w. p.n.e.

Na zlecenie ówczesnych, skromnie mieszkających obywateli starożytnego Telmessos wykuwali je rzemieślnicy, prawdopodobnie spuszczani ze skały w koszu zawieszonym na wytrzymałej linie.

Najsłynniejszy znajdujący się tutaj grobowiec należy do nieznanego, aczkolwiek po samym wyglądzie budowli można zakładać, że wówczas zamożnego mieszkańca miasteczka – Amyntasa.

Grobowiec ten zachowany w doskonałym stanie, jest udostępniony dla zwiedzających.

WSPARCIE NIEZALEŻNYCH PORTALI

Komentarze