Hypogeum Hal-Saflieni to podziemna budowla na Malcie, która kryje wiele tajemnic. Dlaczego została wybudowana? Jakie miała przeznaczenie? Naukowcy i archeolodzy od dawna próbują rozwikłać różne zagadki historii, a jedną z nich jest właśnie to Hypogeum. Na tę budowlę składają się trzy poziomy, ale najciekawszym pomieszczeniem jest Komnata Wyroczni o bardzo dobrej akustyce. Czy kiedykolwiek tak naprawdę dowiemy się, jakie było przeznaczenie Hypogeum?
Czym jest Hypogeum Hal-Saflieni?
Hypogeum Hal-Saflieni jest podziemną budowlą, która znajduje się w miejscowości Paola na Malcie, a pochodzi z około 2500 r. p.n.e.
Przeznaczenie tej budowli jest nieznane do dziś, ale prawdopodobnie na początku miała ona spełniać funkcję sanktuarium, a potem podziemnej nekropolii.
Odkrycie i wygląd Hypogeum Hal-Saflieni
W 1902 roku podczas prac budowlanych przypadkowo został odkryty strop najwyższego poziomu podziemnej konstrukcji.
Prace wykopaliskowe rozpoczęto dopiero po trzech latach, którymi kierował maltański archeolog Emanuel Magri, ale w 1907 roku zmarł on nagle podczas pobytu w Tunezji, a jego notatki nigdy nie zostały odnalezione.
Następnie badania były kontynuowane pod kierunkiem Temi Zammita.
W 1980 roku budowlę tę wpisano na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Łączna powierzchnia pomieszczeń tej podziemnej budowli wynosi około 800 metrów kwadratowych.
Pomieszczenia te znajdują się na trzech poziomach, a ten najniższy poziom sięga 14 metrów poniżej poziomu gruntu.
Wewnątrz tej podziemnej konstrukcji można znaleźć korytarze, hole, komory, nisze i stopnie, a do tego resztki malowideł ściennych.
Wiele z tych form, które zostały zachowane w Hypogeum, przypomina naziemne świątynie neolityczne.
Poziomy w Hypogeum Hal-Saflieni
- Poziom górny
Jest to najwyższy, ale też najstarszy poziom, który powstał około 3000 r. p.n.e.
Swoim wyglądem przypomina grobowce, które zostały odnalezione w miejscowości Xemxija na Malcie.
Część z tych pomieszczeń została umieszczona w naturalnych grotach, które potem doczekały się ingerencji człowieka i zostały przez niego powiększone.
Podłoga tego górnego poziomu znajdowała się poniżej poziomu ziemi w zagłębieniu, które nie miało sklepienia, a poprzez to pomieszczenia tego najwyższego poziomu oświetlało światło słoneczne.
- Poziom środkowy
Dzisiaj poziom ten sięga 10 metrów poniżej poziomu ziemi.
To właśnie na tym poziomie odkryto około 7 000 ludzkich szkieletów, a także szczątki 20 000 zmarłych i do tego fragmenty biżuterii oraz ceramiki.
Wiele z tych kości, które zostały odnalezione w Hypogeum, a były przechowywane w maltańskim muzeum, zniknęło.
Ciekawostką jest także fakt, że niektóre z nich miały nietypowy układ kostny i wiele z tych szkieletów miało wydłużone czaszki i to one ginęły najczęściej.
Te wydłużone czaszki charakteryzowało anormalnie rozwinięte części czołowe.
Poza tym na tym poziomie znajdują się najważniejsze pomieszczenia.
Jednym z takich pomieszczeń jest Główna Komnata, która została całkowicie wykuta w skale na planie koła i to właśnie w tym pomieszczeniu zachowały się liczne portale trylityczne.
Część z tych portali prowadzi do innych komnat, a część z nich jest ślepa.
Na przeważającej części ścian znajdują się czerwone malowidła, które zostały wykonane ochrą.
To w tej Komnacie odnaleziono tzw. śpiącą kapłankę, która także nazywana jest śpiącą Wenus, a jest to figurka kobiety z małą głową oraz otyłym ciałem, która leży na łóżku z głową opartą na poduszce.
Przypuszcza się, że figurkę tę wykorzystywano w dawnych rytuałach, które związane były z kultem płodności.
Dzisiaj figurka ta wraz z innymi znajduje się w Narodowym Muzeum Archeologii w Valletcie, a poza tym jest tam również zbiór ceramiki z geometrycznymi ornamentami oraz wiele ozdób, np. naszyjnik wykonany z muszli i korali.
Kolejne pomieszczenie to Komnata Wyroczni, która jest wykonana na planie zbliżonym do prostokąta.
Poza tym to jedno z najmniejszych pomieszczeń w Hypogeum, którego cechą jest bardzo dobra akustyka.
Dzisiaj badacze przypuszczają, że w czworobocznej niszy tej komnaty kapłani interpretowali sny.
Z kolei jej sklepienie pokrywają malowidła wykonane ochrą w kształcie okrągłych plam, które dobrze się zachowały.
Jeśli chodzi o właściwości akustyczne tego pomieszczenia, to zostały one dokładnie zbadane przez naukowców.
Okazuje się, że wszystkie dźwięki, które pojawiają się w tym pomieszczeniu, a nawet szepty i śpiewy, słychać jest w całym Hypogeum.
Badacze z Włoch oraz maltański kompozytor Ruben Zahra doszli do wniosku, że to pomieszczenie rezonuje z częstotliwością 110 Hz.
Dr Robert Jahn z Princeton University uważa, że takie zachowanie można było uzyskać albo poprzez odpowiednio dobrane wymiary pomieszczenia, albo mają na to wpływ właściwości skały, w której wykuto pomieszczenie.
Pewną teorię wysunęli tutaj Paolo Debertolis oraz Niccolo Bisconti z uniwersytetu w Trieście i w Sienie.
Uważają oni, że pomieszczenie to zostało zbudowane w taki sposób, aby wytwarzać akustykę, której zadaniem byłoby wpływanie na psychikę ludzi, aby np. wzmocnić mistyczne doświadczenia podczas rytuałów.
Następna jest Zdobiona Komnata, która także została wybudowana na planie koła, a jej ściany, które są lekko pochylone do wewnątrz, są najlepiej wygładzone w całym tym kompleksie.
Ściany te zdobią geometryczne malowidła, a na jednej z tych ścian znajduje się wykute przedstawienie ludzkiej ręki.
Ponadto jest tam jeszcze Komnata Najświętsza spośród świętych, która zawiera portal trylityczny, a jest on otoczony dwoma większymi imitacjami trylitów i każdy z nich otacza całkowicie mniejszy trylit, który jest zamknięty w jego wnętrzu.
Na ścianach tej Komnaty również zachowały się ślady ochry.
Przypuszcza się, że było to miejsce pochówku, a do tego jednocześnie mogło to być sanktuarium, gdyż czerwień była kolorem, który symbolizował krew, śmierć oraz ofiarę.
Poza tym jest jeszcze tam Dół Węży, a jest to głębokie na dwa metry zagłębienie, które prawdopodobnie służyło kapłanom do przetrzymywania węży albo jako schowek na jałmużnę.
- Poziom dolny
Na poziom dolny prowadzą schody ze środkowego poziomu.
Na tym poziomie nie znaleziono żadnych ludzkich szczątków, dlatego przypuszcza się, że spełniał on funkcję magazynu na wodę albo zboże.
⇒ Czytaj także: WAT U-MONG – ŚWIĄTYNIA PODZIEMNYCH TUNELI
♦ Chcesz wciąż poznawać więcej tajemnic świata? ⇒ KLIK
