Suche Doliny McMurdo zajmują obszar około 4800 km² i wyglądają jak oaza, ale taka, która odbiera życie, ponieważ nie ma tam żadnych zwierząt ani roślin. Nie latają ptaki, nie biegają zwierzęta, ale też nie ma tu krzaków, drzew ani zarośli. Jest tylko zimno, mróz i wiatr. Jednak i tak jest celem wielu badaczy, którzy chętnie ją odwiedzają i badają zamarznięte i zakonserwowane żyjątka przez miliony lat.
Gdzie znajdują się Suche Doliny McMurdo?
Suche Doliny McMurdo leżą w południowej części Wybrzeża Scotta na Ziemi Wiktorii, a jest to Antarktyda Wschodnia.
Sąsiadują z cieśniną McMurdo Sound, która oddziela od kontynentu Wyspę Rossa na Morzu Rossa.
Są tam trzy zgrupowania obszarów, które są wolne od lodu, a jest to na północy Alatna Valley oraz mniejsze doliny, które są związane z pasmem Convoy Range.
Natomiast w centralnej części znajdują się głównie doliny: Victoria Valley, Wright Valley oraz Taylor Valley, a także wiele mniejszych.
Na południowym wschodzie, zaraz blisko wybrzeża, jest sześć kolejnych dolin.
Określenie „suche doliny” dla tego obszaru nadał Robert Falcon Scott, który odwiedził go w czasie Ekspedycji Discovery oraz Ekspedycji Terra Nova.
Cechy charakterystyczne Suchych Dolin McMurdo
Suche Doliny McMurdo nazywane są pustynią antarktyczną. Charakteryzuje je ekstremalnie niska temperatura, nawet do – 68 °C i praktycznie nie ma tu opadów.
Okazuje się, że w niektórych częściach dolin nie padał deszcz ani śnieg już od milionów lat.
Jest to jedno z najbardziej suchych miejsc na ziemi.
Powodem tej suszy są Góry Transantarktyczne, które są bardzo wysokie, i w związku z tym lód kontynentalny ze wschodu nie może się rozprzestrzeniać.
Dodatkowo tutaj chmury oddają cały swój śnieg, a potem w doliny spada wiatr, który niestety wysysa z kamieni i skał każdą wilgoć.
Wiatr ten osiąga prędkość do 320 km/h i wieje przez wyschnięte skały, a nawet rozłupuje kamienie.
Susza sprawia, że gleby i jeziora są bardzo słone. Okazuje się, że są one bardziej słone niż Morze Martwe oraz Jezioro Asal w Afryce Wschodniej.
Na przykład zasolenie tam jednego z jezior – Jeziora Don Juana w środkowej Dolinie Wrighta wynosi 40%, a poprzez to nie zamarza nawet przy temperaturze – 51 °C. Z powodu suszy kurczy się do bardzo małych rozmiarów.
Inne jeziora są tam pokryte grubą warstwą lodu od około 13 milionów lat.
Jednak słona woda pod tym starym lodem jest płynna.
Pustynne piękno, które przypomina Marsa
Wielu naukowców uważa, że Suche Doliny McMurdo przypominają Marsa, ponieważ jest tam rdzawo – brązowa ziemia, brak wilgoci oraz huraganowe wiatry.
Są tam kamieniste pustynie z gołą glebą i skałami, które są pozbawione nawet porostów.
Klimat tam występujący, jest najzimniejszy i najbardziej suchy na naszej planecie.
Pada tu tylko śnieg i to bardzo rzadko i w małych ilościach, gdyż opady w ciągu roku nie przekraczają 10 cm.
Wilgotność powietrza jest bardzo niska, a gleby są pozbawione wilgoci.
Na Marsie to wszystko wygląda podobnie, ale są znaczne różnice.
Atmosfera Marsa jest bardzo cienka i składa się głównie z dwutlenku węgla.
Średnie temperatury na Marsie wahają się od – 126 °C do + 26 °C.
Ważne jest również tutaj to, że nachylenie tej planety względem osi ekliptyki wpływa na silną sezonowość, która jest związana z dostawą tam energii słonecznej.
W związku z tym Mars ma dużo większe wahania temperatury, a przez to różnice pomiędzy latem a zimą są bardziej znaczące niż na Ziemi.
Największe podobieństwa pomiędzy Suchymi Dolinami McMurdo a Marsem to:
- niskie temperatury,
- zmrożona powierzchnia,
- silna sezonowość,
- pył przenoszony przez wiatr,
- susza pomimo wody zmagazynowanej w lodowcach.
Natomiast takie największe i najbardziej znaczące różnice to niższe ciśnienie na Marsie i praktycznie całkowity brak atmosfery.
Odkrycie niezwykłych organizmów
Jednak niedawno naukowcy odkryli tam, że w jeziorach pod kilkumetrową warstwą lodu żyją niezwykłe organizmy.
Z jeziora Vida zostały pobrane próbki i okazało się, że w słonej wodzie żyją pałeczkowate i kuliste mikroby.
Do tego te mikroby przeprowadzają procesy przemiany materii, pomimo tego że nie ma pod lodem tlenu ani światła.
Naukowcy sądzą, że organizmy te żywią się wodorem, który powstaje w wyniku reakcji chemicznych solanki z osadami.
Mikroorganizmy, które mieszkają pod lodem, pochodzą pierwotnie z oceanu. Po dostaniu się w Suche Doliny woda morska zamarzła i od tego czasu żyją tam bakterie, orzęski i algi.
Prawdopodobne te mikroby, które zamieszkują jezioro Vida, ostatnio były w kontakcie ze światem zewnętrznym jakieś 3000 lat temu, a od tamtej pory są od niego izolowane przez grubą warstwę lodu.
W czasopiśmie „Astrobiology” opublikowano artykuł o bakteriach, które znaleziono na McMurdo, a są to bakterie z rodzaju Halomonas.
Na tych bakteriach były prowadzone eksperymenty, które wykazały, że nie przeszkadzają im wysokie dawki promieniowania ani brak wody.
Udowodniono również, że napromieniowanie tych bakterii w temperaturze – 79 °C powoduje, że nawet dziesięciokrotnie zwiększa się ich oporność na zabójcze promieniowanie.
Dzięki tym badaniom autorzy artykułu twierdzą, że bakterie, które są oporne na susze, niską temperaturę i wysokie dawki różnego rodzaju promieniowania mogłyby przetrwać w wiecznej zmarzlinie albo lodzie na Marsie.
Suche Doliny McMurdo to pozbawione życia, a zarazem i tajemnicze miejsce, które każdego roku odwiedza wielu badaczy. Przybywają oni na stację polarną McMurdo na południowym wschodzie Antarktyki i rozpoczynają swoje badania.
