Obserwatorium słoneczne w Goseck jest najstarszym znanym i jednocześnie najdokładniej zbadanym obserwatorium w Europie. Neolityczna okrągła budowa starsza od egipskich piramid czy angielskiego Stonehenge została wzniesiona około 4800 r. p.n.e. jako miejsce zgromadzeń, handlu, sądu i ceremonii religijnych. W 2005 r. obserwatorium słoneczne zostało zrekonstruowane w jego pierwotnym miejscu i udostępnione dla turystów.
Historia obiektu i wykopalisk
Goseck to niewielka miejscowość w Niemczech, w której blisko 30 lat temu dzięki archeologii lotniczej odkryto obserwatorium słoneczne.
Archeologia zdjęć lotniczych polega na analizie oraz dokładnej obserwacji terenów widzianych z powietrza.
Prawidłowe zinterpretowanie zdjęć lotniczych wykonany w Goseck pozwoliło na dalsze odkrywanie tego miejsca.
W 2002 roku dwóch archeologów rozpoczęło prace wykopaliskowe, które zaowocowały odkryciem kopca, rowu i drewnianych palisad.
Odnalezione pozostałości określono jako pochodzące z lat 4800-4900 p.n.e.
W kolejnych latach, w miarę postępu prac wykopaliskowych odkrywano bramy.
Brama południowo-zachodnia wyznaczała zachód słońca nad obserwatorium podczas przesilenia zimowego i letniego, natomiast brama południowo-wschodnia znaczyła wschód słońca.
Obserwatorium słoneczne i jego przeznaczenie
Na podstawie dokonanych odkryć uznano, że obiekt w Goseck był obserwatorium słonecznym i miejscem kultu religijnego.
Obserwatorium to różni się znacząco od innych tego typu obiektów.
Pierwszą dużą różnicą jest ilość bram, których jest jedynie trzy.
Ponadto obiekt ten wyróżnia się swoją budową.
Koncentryczne pierścienie palisad wykonane są z drewna i stają się tym węższe, im bardziej wewnętrzne są kręgi.
Oznacza to, że do samego środka obserwatorium dawniej mogło dotrzeć jedynie kilka osób.
Wał otaczający budowlę ma średnicę około siedemdziesięciu pięciu metrów.
Naukowcy są przekonani, że obserwatorium w Goseck mogło być pierwszym miejscem przeznaczonym do obserwacji zjawisk astronomicznych.
Między innymi obserwowano tutaj ruchy słońca oraz księżyca, dzięki czemu najstarsi Europejczycy potrafili określać upływający czas.
Dokładne poznanie takich zjawisk dawało wiele możliwości, np. co do planowania siewu oraz zbiorów plonów rolniczych.
Obserwatorium w Goseck zostało uznane również za miejsce kultu religijnego, ze względu na odnalezione tam kości ludzkie.
Ich układ w ziemi wskazuje na nietypowy pochówek, który dawniej był charakterystyczny dla składanych ofiar z ludzi.
Świat neolitycznych budowniczych
Obserwatorium słoneczne w Goseck zostało udostępnione dla zwiedzających w 2005 roku.
Całkowity koszt jego rekonstrukcji oszacowano na 100 000 euro.
Zwiedzając obiekt, można lepiej poznać neolityczny świat.
Obserwatorium było również miejscem, w którym odbywały się ważne uroczystości takie jak zawieranie małżeństwa oraz wprowadzanie dzieci w życie dorosłych.
Aby jak najlepiej zapoznać się z historią tej budowli, należy udać się do pobliskiego zamku, gdzie znajduje się małe muzeum, a w nim wystawa odnalezionych i zrekonstruowanych przedmiotów.
Dziś obserwatorium słoneczne w Goseck jest postrzegane jako odkrycie, które zapewnia naukowcom głębszy wgląd w świat duchowo-religijny pierwszych rolników w Europie.
Słońce było czczone jako dawca życia i dyrygent zmieniających się pór roku, a obserwatorium prawdopodobnie odgrywało kluczową rolę w rozumieniu natury przez starożytnego człowieka.
Połączenie z dyskiem z Nebry
Jednym z najciekawszych aspektów obserwatorium słonecznego w Goseck jest fakt, że około 100-stopniowa rozpiętość między bramami przesilenia odpowiada kątowi na brązowej tarczy odkopanej w odległości 25 kilometrów od miasta Nebra w Niemczech.
Dysk z Nebry mierzący 32 cm średnicy pochodzi z 1600 roku p.n.e. i jest najstarszym artefaktem z przedstawieniem nieba, jaki do tej pory znaleziono.
I chociaż niektórzy twierdzą, że łączenie dysku z obserwatorium jest bezzasadne, ponieważ dzieli je różnica kilku tysięcy lat, to jednak trzeba przyznać, że sam fakt wiedzy astronomicznej, jaką miała cywilizacja z tamtych regionów, jest niezwykle ekscytujący.
⇒ Czytaj także: TAJEMNICZY DYSK Z NEBRY
