Tajemnicze megality z Minorki to kolejny przykład nietypowych budowli pochodzących z dawnych czasów. Architektoniczne zagadki sprzed tysięcy lat znajdują się w wielu lokalizacjach, również w Europie. Znalezione na Minorce megality mają kształt litery „T”.
Gdzie znajdują się nietypowe megality?
Minorka to niewielkich rozmiarów wyspa, leżąca w granicach państwa hiszpańskiego, wchodzi ona w skład archipelagu Balearów.
Znajdujemy tu całe mnóstwo wyjątkowych krajobrazów, które wręcz zapierają dech, można również korzystać z przepięknych plaż, z których słynie okolica.
Wyspa ma powierzchnię mniejszą niż 700 km2, czyli stosunkowo niewiele, jednak na tym silnie ograniczonym obszarze ustawionych zostało niemal 2 tysiące megalitycznych budowli.
Jest ich wiele, jednak mimo wszystko nasza wiedza na temat ich pochodzenia i przeznaczenia jest nadal silnie ograniczona.
Naukowcy uważają, że pierwsze osadnictwo na Minorce miało miejsce około 2000 r. p.n.e.
Powstać tu miała wówczas tzw. kultura talajocką.
Przedstawiciele tej kultury są najpowszechniej łączeni z budową tych nietypowych i niewyjaśnionych obiektów, choć ich twórcy nie pozostawili żadnych pisemnych śladów, które mogłyby naprowadzić nas na rozwiązanie zagadki.
Rodzaje budowli na Minorce
Znajdujące się na Minorce megalityczne twory można podzielić na trzy rodzaje: navety, talayoty oraz najbardziej nietypowe i zagadkowe taule, mające kształt litery „T”.
Dominującym rodzajem budowli jest tu talayot, który stanowi okrągłą konstrukcję wybudowaną z wielkich kamiennych bloków.
Możemy jednak spotkać się również z dziełami ówczesnej architektury, które powstały na planie kwadratu.
Przeciętne talayoty mają obwód rzędu 10-13 metrów.
Można je określić jako wielkie kamienne kopce, które dość powszechnie powstawały w ścisłym centrum osady i były otaczane murem.
Do dzisiaj nie udało się rozszyfrować przeznaczenia tych konstrukcji.
Naukowcy wysuwają przypuszczenia, jakoby mogły one stanowić miejsca zamieszkania, strażnice obronne lub magazyny.
Kolejnym rodzajem budowli, jaki spotykamy na Minorce, jest naveta.
Jest to rodzaj grobowca, który ma kształt odwróconej do góry dnem kamiennej łodzi.
W kształcie tej konstrukcji widzimy dwie ściany, które są w wyraźny sposób dłuższe oraz dwie znacznie krótsze.
Wykonane zostały one techniką muru cyklopowego.
Znajdują się w nich również niewielkich rozmiarów drzwi. Zdecydowanie największą budowlą z tego rodzaju jest Naveta d’EsTudons.
Ma ona niemal 5 metrów wysokości, 14 metrów długości oraz 6 szerokości.
Ten pokaźnych rozmiarów grobowiec stanowi obecnie jedną z najważniejszych turystycznych atrakcji na wyspie.
Miejsce to było wielokrotnie, dokładnie badane.
Archeolodzy hiszpańscy, już w latach 50. XX wieku odkryli we wnętrzu dwie komnaty, w których z kolei znajdowały się szczątki około setki osób.
W sąsiedztwie, w okolicy nawet, spostrzegawczy turysta odnajdzie kamienie, na których widoczne są otwory wydrążone sztucznie.
Z pewnością talayoty oraz navety stanowią ciekawe przykłady starożytnych budowli, jednak największą tajemnicą są znajdujące się na wyspie megality w kształcie litery „T”, których zagadka pozostaje nierozwikłana.
Zastanawiające monumenty
Na Minorce znajduje się 35 obiektów noszących nazwę taule.
Te wysoce wyróżniające się megality utworzone zostały z dwóch bloków skalnych, z których jeden ustawiony jest pionowo, a drugi poziomo w kształt litery „T”.
Takich nietypowych budowli nie spotykamy w żadnym innym miejscu w rejonie Morza Śródziemnego.
Kamień, który był ustawiony pionowo, umieszczano w zagłębieniu, które uprzednio wykopywano w ziemi.
Drugi, poziomy, był natomiast z największą starannością układany na wierzchu pierwszego.
Niektóre ze znalezionych na wyspie struktur mają nawet 5 metrów wysokości.
Największy Torralba d’en Salord wyróżnia się imponującą wagą przeszło 25 ton.
Dookoła tauli umieszczone są okrągłe mury, które w niektórych miejscach mają kształt litery „U”.
Badania archeologiczne wykazały, że struktury te były dość głęboko wkopywane w ziemię, zdaniem uczonych było to zamierzone działanie budowniczych.
Lud odpowiedzialny za stworzenie tych nietypowych konstrukcji, z całą pewnością włożył bardzo wiele pracy w ich budowę, jednak do dziś nie wiemy, jaki był ich cel.
Dzisiejsi naukowcy stworzyli mnóstwo hipotez, dotyczących funkcji tych tworów.
Hipotezy i wyjaśnienia
Zgodnie z pierwszym wysnuwanym założeniem mały one pełnić funkcję religijną.
Dowodem na to ma być m.in. odnaleziona przez archeologów, nieopodal Torralba d’en Salord niezwykle interesująca figurka prezentująca brązowego byka.
W obrębie wielu starożytnych kultur występował kult byka.
Tak więc znalezisko skłoniło uczonych do przedstawienia przypuszczenia, że być może taule były tworzone jako miejsce kultu związane właśnie z tym stworzeniem.
Pochodzący z Hiszpanii archeolog Mascaro Pasariusa uważa, że już sam kształt konstrukcji miał stanowić przedstawienie właśnie byka.
Według niego pionowa płyta stanowiła symboliczną prezentację głowy, natomiast pozioma rogów.
Dla wielu osób takie wyjaśnienie dotyczące istnienia tauli na Minorce było bardzo mało przekonujące, tak więc zrodziły się kolejne hipotezy.
Kolejne przypuszczenia
Inna hipoteza prezentuje pogląd, jakoby taule zostały zorientowane wobec niektórych gwiazd należących do gwiazdozbioru Centaura i Krzyża Południa.
W czasie, gdy tajemnicze konstrukcje powstawały, konstelacje te były dobrze widoczne na nocnym niebie.
Z biegiem czasu w wyniku precesji osi Ziemi przestaliśmy je dostrzegać.
Takie naturalne zmiany, z pewnością doprowadziłyby do tego, że osoby, które wzniosły monumenty uznałyby je za całkowicie bezwartościowe i spoczęłyby zasypane pod ziemią.
Pochodzący z Niemiec archeolog Waldemar Fenn w 1930 roku dokonał opracowania kolejnego wyjaśnienia istnienia tajemniczych monumentów na Minorce.
W czasie, gdy prowadził on badania w jednej z tamtejszych jaskiń, odnalazł naścienne malowidła, które prezentowały różne gwiazdozbiory.
Odkrycie to skłoniło go do stwierdzenia, że dawni mieszkańcy Minorki dobrze znali się na astronomii.
Ten sam uczony określił również, że wszystkie monumenty na wyspie zorientowane są w kierunku południowym.
Fenn dokonał szczegółowych obliczeń, na podstawie których uprawdopodobnił, że taule mogły pełnić funkcję kalendarza, poprzez obliczanie ruchu księżyca na niebie oraz wyliczanie jego zaćmień.
Zagadka nierozwiązana
Pomimo licznych prób naukowców, po dziś dzień zagadka niezwykłych budowli ze starożytnej Minorki pozostaje nierozwiązana.
Mimo wszystko o jednej sprawie musimy pamiętać.
Jak zostało wspomniane na samym początku, taule mają kształt wyjątkowy w rejonie Morza Śródziemnego, jednak budowle o bardzo zbliżonym wyglądzie odnajdujemy również w miejscu, które uznawane jest za kolebkę ludzkiej cywilizacji.
Dokładnie chodzi o stanowisko archeologiczne, noszące nazwę Gobekli Tepe zlokalizowanym na terenie Turcji.
Jest to najstarsze sanktuarium, jakie stworzył człowiek, które datuje się na około 10000 lat.
Miejsce to jest wręcz niezwykłe, a znajdują się w nim liczne budowle, w kształcie właśnie litery „T”.
Wyróżniające jest jednak, że zostały one celowo zasypane przez budowniczych.
Sytuacja ta miała miejsce w czasach bliskich ostatniemu zlodowaceniu.
Podobieństwo tych tworów do budowli z Minorki silnie zaskoczyło środowisko naukowe.
Jednak obowiązująca teoria określa je jako przypadkowe.
