Pałac w Kopicach, a w zasadzie zabytkowy kompleks pałacowo-parkowym powstały w Kopicach to miejsce, o którym niewiele osób słyszało. Z pewnością jeszcze mniej zdaje sobie sprawę z tego, jak piękna jest to budowla. Jaka jest historia tego zabytku? Co się stało, iż jest on obecnie ruiną? Jakie perspektywy stoją przed pałacem na wodzie z Opolszczyzny? Kim jest „Kopciuszek z Kopic”? Zapraszamy do lektury!
Historia pałacu
Pierwsze wzmianki o rezydencji pochodzą z XIV wieku, dokładniej z 1360 roku, kiedy to pałac był siedzibą rycerską.
Wtedy panami ziemskimi współczesnych Kopic pod Grodkowem był ród von Borsnitz, od których około 1450 roku rezydencję odkupił ród von Bessez.
Do 1783 roku, kiedy to przebudowano kompleks, pałac przechodził jeszcze przez ręce Baltazara von Neckerna, Hansa Heinricha Heymanna von Rosenthal, Gotfrieda von Spaetgen, aż w końcu trafił do śląskiej rodziny von Sierstorpff.
To właśnie oni zlecili opolskiemu architektowi – Heinrichowi Kasparowi – przebudowę gotyckiego pałacu na rezydencję w stylu klasycystycznym.
Po kompleksowej zmianie rezydencji trafiła ona w 1859 w ręce dowódcy wojsk habsburskich Hansa Ulricha von Schafgottscha i jego małżonki.
Von Schafgottschowie kompleksowo zaaranżowali pałac – zlecili jego przebudowę ze stylu klasycystycznego na styl neogotycki z elementami neorenesansu, zatrudnili królewskiego ogrodnika do zadbania o tereny parkowe i ogród przy kompleksie oraz zamówili rzeźby u wrocławskiego mistrza dłuta.
W ten sposób powstał współcześnie znany pałac na wodzie w Kopicach, który – pomimo zniszczeń – zachował swój urok, piękno i tajemniczość.
Pałac dzisiaj
Obecnie pałac w Kopicach w większej części został częściowo uszkodzony lub w całości spalony w wyniku celowego podpalenia.
W październiku 1956 roku grupa nieznanych sprawców zaprószyła ogień pod drewnianą konstrukcją dachu z czterech stron, wcześniej spuściwszy wodę z pałacowego stawu.
W ciągu kolejnych lat pałac popadał w ruinę za sprawą lokalnych chuliganów, wandali i grabieżców, którzy bez żadnych skrupułów niszczyli i rozkradli blisko 600-letnie dziedzictwo.
Cały proceder został ukrócony w 1990 roku, kiedy to krakowski biznesmen Adam Koc zobowiązał się do renowacji budynku, czego jednak nie zrobił.
18 lat później śląskie przedsiębiorstwo Zarmen zabezpieczyło pozostałą część obiektu i przeprowadziło prace porządkowe.
Ponownie wystawiony na sprzedaż w 2014 roku pałac znalazł nabywcę w postaci funduszu inwestycyjnego z Luksemburgu w 2017 roku.
Globucor Luxembourg Polska planuje odrestaurować budynek, zrewitalizować park oraz otworzyć polsko-niemieckie muzeum.
Jednak dotychczasowe poczynania Globucora, braki funduszy na realizację przedsięwzięć oraz afera ze znikającymi przelewami sprawiła, iż projekt odbudowy pałacu runął.
Śląski Kopciuszek
Joanna Grycik, później von Schaffgotsch, która w 1865 zdobyła prawo do dysponowania swoim majątkiem w Kopicach, co czyniła z wielkim sukcesem, jest legendą lokalnego folkloru i pomimo upadku pamięci o zamku, jej historia wciąż jest chętnie przytaczana.
Kobiecie przypisuje się szereg pozytywnych cech – samodzielnie zarządzała kompleksem pałacowym, pomnożyła majątek swojego męża, nabywając m.in. kopalnię Dębieńsko, angażowała się w lokalne życie społeczne, a przede wszystkim – była wzorową żoną.
Tytuł „śląskiego Kopciuszka” przylgnął do niej od czasu, kiedy to odwiedzała swoje rodzinne strony i przywdziewała proste, skromne sukienki i kolorowe wianki z polnych kwiatów – pomimo niskiego pochodzenia nie wyrzekła się swojej przeszłości i chętnie przyznawała się, skąd pochodzi.
Wsławiła się również dobrym sercem – równie pięknym jak jej uroda – które skłoniło męża do fundacji wielu kościołów, szkół i szpitali.
Do dziś, dzięki swojemu szlachetnemu podejściu, lokalna społeczność dba o jej grób, na którym można znaleźć świeże kwiaty i płonące znicze.
Zwiedzanie kompleksu
Miłośników zabytków niestety czeka gorzkie rozczarowanie.
Pałac w Kopicach od 10 lat jest zamknięty, ogrodzony, chroniony przez całą dobę i monitorowany.
Kompleks parkowy jest – póki co – dostępny dla zwiedzających.
Ci, którzy dotarli do pałacu i zdołali zobaczyć go na własne oczy, twierdzą, że jest w opłakanym stanie technicznym i beznadziejnej sytuacji prawnej.
Warto jednak samodzielnie zweryfikować stan rzeczy i zobaczyć na własne oczy kompleks w Kopicach.
Aby to uczynić, należy z Wrocławia kierować się na Gliwice autostradą A4, potem zjechać na drogę wojewódzką nr 401 w kierunku Grodkowa, po czym wjechać na drogę wojewódzką nr 385 kierując się na Kopice.
Podróż z Opola trwa o połowę krócej – najpierw drogą krajową nr 46, by za Brzęczkowicami skręcić w drogę wojewódzką nr 385 – prosto do Kopic.
Czas pokaże, czy zrujnowana perła Opolszczyzny odzyska swą świetność.
