Mada’in Saleh to pierwsze stanowisko archeologiczne, które wpisano na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO znajdujące się w Arabii Saudyjskiej. Na powierzchni ok. 10 km2 znajdują się liczne studnie oraz ponad sto monumentalnych grobowców, które stanowią spuściznę kultury i kunsztu osiągnięć architektonicznych i fachowej wiedzy nawadniania według ludu Nabatejczyków.
Mada’in Saleh – nekropolia nabetajskiego imperium
Mada’in Saleh to antyczna nekropolia leżąca w północno-zachodniej części Półwyspu Arabskiego.
Zbudowana między I wiekiem p.n.e. a I wiekiem n.e. jest cudem architektury i świadectwem umiejętności i kunsztu Nabatejczyków – semickiego plemienia, który 2000 lat temu wyrzeźbił ponad 131 grobowców w litej skale wraz z bogato zdobionymi fasadami i studniami wodnymi.
Enigmatyczni Nabatejczycy pierwotnie byli koczowniczym plemieniem, ale około 2500 lat temu zaczęły rozkwitać ich osady.
Rozwinęli rolnictwo, systemy polityczne, sztukę, inżynierię, kamieniarstwo i wykazali się zadziwiającą wiedzą hydrauliczną, w tym budową studni i akweduktów.
Te innowacje pozwoliły im na magazynowanie wody przez długie okresy suszy.
W czasach świetności przez Mada’in Saleh przechodziły niemal wszystkie szlaki handlowe, łączące Indie i Chiny z Azją Mniejszą (dzisiejszy Bliski Wschód) i Europą.
Archeolodzy do dziś próbują odkryć historię Nabatejczyków, która w dużej mierze pozostaje nieznana.
Pewne jest jednak, że byli ludem, który przywiązywał dużą wagę do tworzenia wykwintnych grobowców i rozległych nekropoli, czego przykładem są ich pozostałości.
Grobowiec Qabr al-Farid
Dziś w mieście Nabatejczyków na powierzchni ok. 10 km2 można znaleźć liczne studnie, które dowodzą ich hydraulicznemu doświadczeniu oraz 111 (pozostałość z pierwotnych 131) monumentalnych grobowców wykutych w litej skale.
94 spośród nich jest ozdobionych charakterystyczny dla Nabatejczyków sposób.
Największą uwagę turystów przykuwa grobowiec Qabr lub Qasr al-Farid (qabr – grobowiec, qasr – pałac), czyli „samotny pałac”.
Usytuowany jest z dala od innych wykutych w skale grobowców, idealnie współgrając z pustynnym krajobrazem.
Grobowiec jest potężny, ozdobiony pilastrami i owiany tajemnicami, ponieważ zbyt mało wiemy o odległej historii Nabetajczyków, by określić, czy był on miejscem pochówku któregoś z władców, czy też ważnych przywódców duchowych.
Qasr al-Farid ma cztery piętra, co prawdopodobnie miała wskazywać na bogactwo i status społeczny ludzi, którzy zlecili jego budowę.
Innym godnym uwagi aspektem tego grobowca jest liczba pilastrów, jakie ma na swojej fasadzie (jest ich cztery – po jednym z lewej i prawej strony oraz dwa dodatkowe pośrodku).
Wszystkie inne fasady grobowców w Mada’in Saleh mają tylko dwa pilastry, jeden po lewej, a drugi po prawej i w większości przypominają duże głazy wznoszące się z płaskiej pustyni z wydrążonymi drzwiami, które prowadzą do potężnych pomieszczeń.
W okolicy znajduje się wiele kamieniołomów, z których ponoć pozyskiwano cięte kamienne bloki.
Jednak nigdy nie znaleziono wybudowanych z nich budynków, więc nie wiadomo, do czego dokładnie służyły Nabetajczykom kamieniołomy.
Niektórzy twierdzą, że tę tajemnicę może skrywać piasek pustyni i nabetajskie budowle wciąż czekają na odkrycie.
Przeklęte miasto
Podobnie jak większość starożytnego świata, Nabetajczycy czcili panteon bóstw, wśród których najważniejszy był bóg słońca Duszara i bogini Allat.
Nazwa miasta Mada’in Saleh (miasto Saliha) związana jest z prorokiem Salihem z plemienia Thamud, o którym również wspomniano w Koranie.
Według Koranu wspomniany prorok bezskutecznie próbował ostrzec lud Samudów (który wcześniej zamieszkiwał tamtejsze tereny) przed czczeniem bożków i innymi grzechami.
Niegodziwy, niewierzący lud z Mada’in Saleh został surowo ukarany za swoje przewinienia i skazani na zapomnienie.
Do dziś pozostałości tego starożytnego miejsca są uważane przez muzułmanów za przeklęte.
