Jaskinia Raj to jedna z najpiękniejszych i najbardziej wartościowych pod względem archeologicznym i paleontologicznym jaskiń w Polsce. Znajduje się w Górach Świętokrzyskich, gdzie przyciąga tłumy turystów o każdej porze roku. Jaskinia ma piękną i dobrze zachowaną szatę naciekową i stanowi przedmiot badań naukowych dla wielu paleontologów oraz archeologów.
Obszar Gór Świętokrzyskich i Jaskinia Raj to jedna z największych atrakcji turystycznych województwa świętokrzyskiego.
Atrakcyjny wygląd jaskini i jej wysoka wartość naukowa sprawiają, że jest ona jedną z najczęściej odwiedzanych jaskiń przez spragnionych archeologicznej przygody turystów.
Jaskinia objęta jest ochroną rezerwatową i udostępniana do zwiedzania tylko z przewodnikiem w małych grupach.
Jaskinia Raj – światowy unikat
Jaskinia Raj jest usytuowana w Grzbiecie Bolechowickim na północnym stoku wzgórza Malik.
Niezwykła zapisana w namulisku historia jaskini oraz dobrze zachowana szata naciekowa wzbudza ciekawość archeologów i paleontologów.
Korytarze jaskini powstały w wapieniach środkowego dewonu, które ok. 360 mln lat temu powstały na dnie płytkiego morza.
Rozwój jaskini zachodził w kilku etapach, głównie pod koniec trzeciorzędu i w czwartorzędzie.
Jaskinia Raj nie zachwyca rozmiarami, ponieważ długość naturalnych korytarzy wynosi tylko ok. 240 m.
W głównym ciągu południowym i południowo–wschodnim mieszczą się: Sala Wysoka, Sala Stalaktytowa oraz Sala Kolumnowa.
Największa sala tzw. Komora Złomowisk tworzy niezależny ciąg z tzw. Komorą Wstępną.
W jaskini znajdują się też mniejsze odgałęzienia, trzy kominy oraz cztery studnie, do których dostęp jest mocno utrudniony.
Wapienne i różnorodne formy naciekowe jaskini stanowią jej główny atut a dobrze zachowane i zróżnicowane stalaktyty, stalagmity i kolumny przyciągają tłumy turystów.
Występują tutaj skupiska stalaktytów o unikatowym na skalę światową zagęszczeniu.
Atrakcje dla zwiedzających
Jaskinia Raj objęta jest ochroną rezerwatową od 1968 roku.
Po kilku latach 180-metrową trasę udostępniono zwiedzającym ją turystom.
Na podstawie licznych badań paleontologicznych wciąż odtwarzana jest historia jaskini.
Odnalezione w namuliskach jaskini przedmioty i szczątki prehistorycznych zwierząt pozwoliły na stworzenie z nich wystawy muzealnej.
To właśnie w pawilonie z wystawą rozpoczyna się dla turystów przygoda zwiedzania Jaskini Raj.
Można zobaczyć tu m.in. krzemienne narzędzia pracy człowieka neandertalskiego, który zamieszkiwał jaskinię ok. 50 000 lat temu oraz szczątki prehistorycznych zwierząt, na które polowano i które szukały w jaskini schronienia, np. mamuta, nosorożca włochatego i niedźwiedzia jaskiniowego.
W muzeum odtworzone zostało również obozowisko rodziny neandertalskiej z trzema naturalnej wielkości postaciami.
Zwiedzanie jaskini
Zwiedzanie Jaskini Raj nie wymaga posiadania specjalnych umiejętności fizycznych.
Trasy zostały dobrze wyznaczone i oświetlone.
Jaskinia dostępna jest dla zwiedzających od 15 stycznia do 15 listopada.
Zwiedzanie jaskini odbywa się tylko pod opieką przewodnika w kilkunastu osobowych (max. 15 osób) grupach turystów.
W jaskini panuje specyficzny mikroklimat – wysoka wilgotność powietrza oraz temperatura ok. 9 stopni Celsjusza.
Z uwagi na ochronę jaskini i dużą liczbę zwiedzających obowiązuje wcześniejsza rezerwacja biletów, której można dokonać online na stronie internetowej jaskini.
Tylko wtedy mamy pewność, że zostaniemy wprowadzeni do pięknego, podziemnego świata Jaskini Raj.
